گزارشی دیدنی از کاخ های تهران

کاخ سلطنت آباد

این کاخ در سال 1305 هجری قمری به فرمان ناصرالدین شاه، در جلگه شرقی قریه رستم‌آباد، ساخته شد. معماری، سبک ساختمان کاخ و تزیینات گچبری آن معرف هنر دوره قاجار است و کوبی زرینی، که نشانه کاخ سلطنتی است، برفراز بلندترین نقطه شیروانی بام جای داده شده است.

مجموعه کاخ گلستان شامل اماکن دیدنی و تاریخی است که عبارتند از: اندرون یا عمارت فرح آباد، ایوان تخت مرر، تالار آینه، تالار الماس، تالار برلیان، تالار عاج، تخت خورشید معروف به تخت طاووس، تخت نادری، خلوت کریم خانی، شمس العماره، عمارت خروجی (موزه قیم، تالار گلستان، صندوق خانه)، عمارت گالری، کاخ ابیض.

این کاخ به فرمان رضا شاه پهلوی بنا شده و ساخت آن ازسال 1313 تا 1316 به درازا کشید. معماری آن آینده‌ای از سبک های شرقی و غربی است. کاخ مرمر از سال 1355 تا 1359 موزه بود. استادان و هنرمندانی مانند حسین لرزاده (معمار)، استاد یزدی (کاشی کار)، محمدحسین صنیع خاتم و حسین طاهر زاده در ساختن آن همکاری کرده‌اند. تخت مرمر یا تخت سلیمان به شکل یک سکوی دیواره‌دار بلند با شصت و پنج قطعه مرمر بزرگ و کوچک ساخته شده و در وسط ایوان کاخ مستقر گردیده است. تخت مرمر در سه سال اول سلطنت کریم‌خان زند، در سال های 1163 تا 1165 هجری قمری بنا شد. تخت مرمر کنونی که در وسط ایوان اصلی کاخ قرار دارد در سال 1220 هجری قمری به دستور فتح علی شاه قاجار ساخته شده است.

 

حوض‌خانه باغ قدیم نگارستان

این بنا در باغ نگارستان است و در عهد فتح علی شاه و محمدشاه قاجار به شکل هشت گوش، یا شاه نشین‌های سبک زندیه، ساخته و مزمن به گچ‌بری‌های عالی است. اکنون این بنا محل موزه هنرهای ملی است.

 

عملیات احداث این کاخ به دستور محمدرضا پهلوی در سال 1337 آغاز گردید و با وقفه ای که در ساخت آن پیش آمد در سال 1346 به اتمام رسید.این بنا با مساحتی در حدود 9000 متر مربع در دو طبقه و یک نیم طبقه احداث و در ابتدا به عنوان محلی برای پذیرایی میهمانان خارجی در نظر گرفته شد، اما پس از پایان ساخت به محل سکونت محمدرضا پهلوی و خانواده اش اختصاص یافت. طراح بنا محسن فروغی بود که طرح خود را بیشتر از معماری ایرانی و تلفیقی از هنر پیش و پس از اسلام الهام گرفته بود. همچنین گچ بری توسط استاد عبداللهی، آینه کاری توسط استاد علی اصغر و کاشی کاری نمای خارجی توسط استاد ابراهیم کاظم پور انجام شده است. این مجموعه در شمال شرق تهران (شمیرانات) قرار دارد. شکل گیری آن به نخستین سال های سلسله قاجار بازمی گردد. این مجموعه که پس از انقلاب ایران به مجموعه ای موزه ای تبدیل شده است تا سال 1378 با مجموعه سعدآباد به طور مشترک اداره می گردید و از آغاز سال 1379 رسماًٌ مستقل شد. اکنون با در بر گرفتن ? موزه کاخ اختصاصی نیاوران، کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمدشاهی، موزه جهان نما، کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران و فضا های فرهنگی دیگر همانند تالار آبی، سینمای اختصاصی و گالری جهان نما و همچنین باغ نیاوران که از باغ های سه گانه ییلاقی و بزرگ شمال قدیم بوده است جاذبه هایی از تاریخ، فرهنگ و طبیعت را به تماشا گذاشته است.

کوشک احمد شاهی

این عمارت، اواخر دوره قاجار جهت خوابگاه ییلاقی احمد شاه در میان باغ نیاوران با مساحتی بالغ بر 800 متر در دو طبقه با سقف شیروانی بنا گردید.از ویژگی های عمده این بنا تزئینات و نمای آجری به کار رفته در سرتاسر نمای بیرونی آن است. آجرها از نوع منقوش قالبی با طرح های متنوع به رنگ نخودی است.

 

کاخ صاحبقرانیه

ناصرالدین شاه در سال 1267 هجری قمری دستور داد ساخت قصر نیاوران را در دو طبقه شامل شاه نشین، کرسی خانه، حمام و 50-40 دستگاه خانه هر کدام شامل 4 اتاق و یک ایوان برای زنانش بسازند. او در سی و یکمین سال حکومتش خود را صاحب قران نامید و این کاخ را کاخ صاحبقرانیه نام نهاد. پس از او، مظفرالدین شاه تغییراتی در ساختمان ایجاد و قسمتی از حرمسرا را خراب کرد . فرمان مشروطیت نیز در حیاط کاخ صاحبقرانیه، توسط او امضا گردید. در دوران پهلوی اول این کاخ برای برگزاری مراسم ازدواج محمدرضا پهلوی و فوزیه بازسازی می شود.

  عمارت عثمانی و پل رومی

در قرن نوزدهم، یکی از سفیران دولت عثمانی در محلبدر، منطقة الهیه تهران، باغ و عمارتی ساخت که هم چنان به دولت ترکیه تعلق دارد. با توجه به پیشینه تاریخی دولت عثمانی، که جانشین امپراتوری روم شرقی شد، نام رومی روی پلی کوچکی در این محل باقی مانده است.

 

عمارت دارالفنون

سنگ بنای این ساختمان به فرمان امیرکبیر در شمال ارگ سلطنتی نهاد شد نقشه آن کار میرزا رضای مهندس است که در زمان عباس میرزا ولیعهد فتحلیشاه برای تحصیل به انگلیس رفته بود . چهار طرف حیاط مدرسه را پنجاه اتاق احاطه کرده و در برابر آنها ایوانی گسترده است .نخستین در ورودی مدرسه به سوی خیابان ارگ بود و در کنونی که در خیابان ناصرخسرو است بعدها ساخته شد.

سنگ بنای این ساختمان به فرمان امیرکبیر در شمال ارگ سلطنتی نهاد شد نقشه آن کار میرزا رضای مهندس است که در زمان عباس میرزا ولیعهد فتحلیشاه برای تحصیل به انگلیس رفته بود . چهار طرف حیاط مدرسه را پنجاه اتاق احاطه کرده و در برابر آنها ایوانی گسترده است .نخستین در ورودی مدرسه به سوی خیابان ارگ بود و در کنونی که در خیابان ناصرخسرو است بعدها ساخته شد.